Page 72 - XSTK6

N¸u m¨u đưñc chån ng¨u nhiên và vîi sè lưñng đõ, chúng ta hy vång r¬ng vi»c xû
lí chúng s³ cho ta k¸t qu£ vøa nhanh vøa đï tèn kém mà v¨n đ¤t đưñc đë chính

xác và tin cªy c¦n thi¸t.
b) V§n đ· chån m¨u
Ta mong muèn m¨u có tính đ¤i di»n tèt cho tªp têng thº bði vì vi»c nghiên
cùu vîi m¨u như vªy cho ta đë tin cªy cao. Hi»n nay có nhi·u phương pháp khác
nhau đº chån m¨u, nhưng khó có thº nói r¬ng phương pháp nào là tèt nh§t. Vi»c
chån phương pháp l§y m¨u phù hñp phö thuëc vào chính tªp đèi tưñng cö thº và

vào sð trưíng cõa nhà nghiên cùu.
- Chån m¨u ng¨u nhiên: Trong phương pháp chån m¨u ng¨u nhiên, méi
ph¦n tû cõa tªp têng thº đã có xác su§t chån xác đành tø trưîc c£ khi chån m¨u.
M¨u ng¨u nhiên cho phép đánh giá khách quan hơn các đ°c trưng cõa tªp têng
thº. Có 3 cách chån như sau:
(i) Chån m¨u ng¨u nhiên đơn gi£n: là phương pháp chån m¨u có tính ch§t
måi m¨u có cùng kích cï (cùng sè ph¦n tû) có cùng xác su§t đưñc chån và måi
ph¦n tû cõa tªp têng thº có đçng kh£ năng låt vào m¨u. Đº vi»c chån hoàn toàn
ng¨u nhiên, ta có thº ti¸n hành theo kiºu bèc thăm ho°c dùng b£ng sè ng¨u nhiên,
ð đây có hai phương thùc chån là không hoàn l¤i (méi ph¦n tû ch¿ đưñc chån mët
l¦n) và có hoàn l¤i (chån xong tr£ l¤i têng thº đº chån ti¸p). N¸u sè lưñng ph¦n
tû cõa m¨u khá bé so vîi tªp têng thº thì k¸t qu£ l§y m¨u theo hai phương thùc
sai l»ch không đáng kº. Do tính ng¨u nhiên nên m¨u có tính đ¤i di»n cao và tin

cªy. Tuy nhiên phương pháp này đòi häi ph£i bi¸t toàn bë tªp têng thº, vì th¸ chi
phí chån m¨u khá lîn.
(ii) Chån m¨u phân nhóm: Цu tiên ta chia tªp têng thº thành các nhóm
tương đèi thu¦n nh§t, sau đó tø méi nhóm trích ra mët m¨u ng¨u nhiên; tªp
hñp t§t c£ các m¨u đó cho ta mët m¨u (ng¨u nhiên) phân nhóm. Ngưíi ta dùng
phương pháp này khi trong nëi bë tªp têng thº có nhúng sai khác lîn. Nhà nghiên
cùu ph£i có hiºu bi¸t nh§t đành v· c§u trúc tªp têng thº đº phân chia nhóm hñp
lý. Sau này méi nhóm s³ có vai trò khác nhau phö thuëc vào đë quan trång cõa
chúng trong tªp têng thº. H¤n ch¸ cõa phương pháp là tính chõ quan khi phân

chia nhóm. Nhưng nó v¨n hay đưñc dùng do cách thùc đơn gi£n khi làm vi»c vîi
các nhóm khá bé và thu¦n nh§t.
(iii) Chån m¨u chùm: là chån mët m¨u ng¨u nhiên cõa các tªp con cõa tªp
têng thº, đưñc gåi là các chùm. Ta cũng gi£ sû r¬ng các ph¦n tû cõa méi chùm
mang tính đ¤i di»n cho tªp têng thº. Ngoài ra ta cè g­ng sao cho méi chùm v¨n
có đë phân tán cao như tªp têng thº và đçng đ·u nhau v· quy mô. Ch¯ng h¤n ta
muèn nghiên cùu nhu c¦u tiêu thö mët m°t hàng nào đó b¬ng phương pháp chån
m¨u chùm: đ¦u tiên ta chia thành phè thành các khu dân cư, sau đó chån ra mët
sè khu làm ph¦n tû cõa m¨u, cuèi cùng ta nghiên cùu t§t c£ các gia đình sèng
trong các khu đưñc chån. Phương pháp này cho ta ti¸t ki»m kinh phí và thíi gian
(vì không ph£i di chuyºn trên toàn thành phè), nhưng sai sè có thº lîn hơn hai
phương pháp trên.

- Chån m¨u có suy luªn: Phương pháp chån m¨u này düa trên ý ki¸n các
chuyên gia v· đèi tưñng nghiên cùu. Như vªy vi»c chån m¨u ð đây düa trên hiºu

69